„Pamiętnik pani Hanki” – T. Dołęga-Mostowicz

Pełna humoru powieść odsłaniająca obyczajowość i życie towarzyskie wyższych sfer przedwojennej Warszawy, a przy tym zajmujący kryminał – a to wszystko w rewelacyjnym wydaniu Wydawnictwa MG.

Tadeusz Dołęga-Mostowicz to jeden z najbardziej poczytnych pisarzy międzywojennej Polski, który popularnością cieszy się również obecnie. Współcześni czytelnicy na pewno znają Znachora (zwłaszcza wspaniałą ekranizację w reżyserii Jerzego Hoffmana), czy Karierę Nikodema Dyzmy. Dołęga-Mostowicz napisał również wiele innych powieści, dziś raczej zapomnianych, do których należy właśnie Pamiętnik Pani Hanki.

Skandal wisi w powietrzu

Bohaterką i autorką fikcyjnego pamiętnika jest młoda i atrakcyjna żona polskiego dyplomaty – Hanka Renowicka. Prowadzi bardzo bogate życie towarzyskie – liczne bale, rauty, fajfy oraz niezobowiązujące flirty i romanse. Aż pewnego dnia przypadkowo znajduje list zaadresowany do męża, wskazujący na popełnioną przez niego bigamię. Strach o utratę swojej pozycji w towarzystwie, a także o zrujnowanie małżeństwa, doprowadza do śledztwa prowadzonego przez główną bohaterkę w celu odkrycia, kim tak naprawdę jest autorka tajemniczego listu. Hanka niespodziewanie wplątuje się w aferę szpiegowską z kradzieżą tajnych dokumentów państwowych, podsłuchami i szantażami. Czy uda jej się rozwikłać tę kompromitującą rodzinę zagadkę? Czy ocali swój związek małżeński, a co ważniejsze – pozycję społeczną?

Ironiczny Dołęga-Mostowicz

Pamiętnik pani Hanki to ostatnia powieść Tadeusza Dołęgi-Mostowicza, w której samego siebie uczynił bohaterem utworu. Występuje jako przyjaciel i powiernik Hanki Renowickiej oraz redaktor „pamiętnika” – autor wtrąca więc swoje pełne kpiny, ironii oraz autoironii przemyślenia, dodając w ten sposób sporą dawkę humoru do losów pani Hanki. Mimo swoich wielokrotnych tłumaczeń, czytelnik dostrzega jego szyderczy stosunek do bohaterki. Jest to znakomicie skonstruowana satyra, która wymierza swoje ostrze zarówno przeciwko międzywojennej elicie, jak i chętnie oceniającej swoich „przyjaciół” z wyższych sfer – Hance Renowickiej. W swoim „pamiętniku” kobieta poświęca dużo miejsca krytyce ich zachowania i moralności. Ale czytelnik z łatwością zauważa, że prowadzenie się autorki „pamiętnika” nie różni się niczym od postępowania innych.

Hankę nieustannie otacza przepych i luksus, a większość swojego czasu marnuje na plotki, intrygi i miłostki. Jej bujne życie towarzyskie toczy się zwykle bez obecności Jacka. Może dlatego, że na co dzień bezlitośnie uwodzi swojego przyjaciela Tota, wikłając się w międzyczasie w inne romanse? Oczywiście w tym wypadku mąż, który jest idealnym kandydatem do chwalenia się nim na salonach, byłby balastem. Ku zadowoleniu Hanki nie zawadzają mu przyzwyczajenia żony (nawet mu to na rękę, ponieważ nie przepada za nazbyt częstym bywaniem w towarzystwie). Czy jej dotychczasowe życie legnie w gruzach po znalezieniu tajemniczego i skandalicznego listu? Czy zmieni swoje nastawienie do życia? A może wręcz przeciwnie?

Główna bohaterka jest przebiegłą kobietą, która bez wahania wikła się w aferę szpiegowską i nie boi się stawić czoła zagrożeniu w postaci domniemanej żony Jacka. Równocześnie czytelnik widzi w niej niezbyt mądrą i płytką kokietkę. Mimo wszystko trudno nie lubić Hanki i nie kibicować jej w prowadzonym przez nią śledztwie.

Humor i ponadczasowość

Tadeusz Dołęga-Mostowicz to jeden z moich ulubionych autorów i tym razem również mnie nie zawiódł. Pamiętnik pani Hanki to lekka, z dużą dawką humoru, o niepowtarzalnej konstrukcji powieść, więc niezwykle ucieszyło mnie jej wznowienie w tej cudnej, twardej oprawie. Po moim pierwszym spotkaniu z tym utworem w postaci rozpadającej się wersji z 1971 roku, to wydanie to prawdziwa rozkosz dla oka. Być może miejscami akcja jest nieco przewidywalna, ale autor rekompensuje to swoim ironicznym spojrzeniem na elitę międzywojennej Warszawy oraz błyskotliwie ukazanym portretem kobiecej psychiki, który dodaje utworowi charakteru uniwersalnego.

Polecam tę książkę zarówno kobietom, jak i mężczyznom. Myślę, że nie da przy niej się nudzić! Głośne wybuchy śmiechu i zaintrygowanie to moi nieodłączni towarzysze podczas czytania tej rewelacyjnej powieści.

Redakcja: Anna Kurek
Korekta: Grzegorz Antoszek