„Apteka pod Złotym Moździerzem. Obca” – L. Olejniczak

Kiedy w 1831 roku w Galicji wybucha epidemia cholery, wieś Bartkowice zostaje odcięta od świata przez otaczający ją kordon sanitarny żołnierzy rosyjskich. Młodej kobiecie w ciąży udaje się jednak wyrwać z tego piekła – dociera do klasztoru benedyktynek, gdzie znajduje schronienie i wkrótce rodzi swoją upragnioną córkę. Dziewczynka dorasta i zdaje sobie sprawę, że klasztorne mury to nie miejsce dla niej. Wyrusza więc do Krakowa w nadziei na nowe, lepsze życie.

Ucieczka

Agnieszka, pierwsza z głównych bohaterek powieści, z pewnością nie jest prostą wiejską dziewczyną. Jako pomocnica miejscowej znachorki szybko zdobywa wiedzę na temat ziół oraz prawidłowej opieki nad chorymi. Dzięki pomocy starszej kobiety udaje się jej wydostać z piekła zarazy i ostatkiem sił, chcąc za wszelką cenę uratować swoje nienarodzone dziecko, wyrusza w długą wędrówkę do klasztoru.

Początkowo traktowana z rezerwą, jak kolejna „podrzucona” pod klasztorną furtę ciężarna, szybko zyskuje sympatię sióstr. Po urodzeniu córki pozostaje razem z dziewczynką na terenie klasztoru, pracując w kuchni i pomagając w infirmerii. Lata mijają, a dorastająca Magdalena okazuje się nie być zwyczajnym dzieckiem, przez co często przyprawia o ból głowy zarówno swoją matkę, jak i mieszkające w klasztorze benedyktynki.

Nowy, wspaniały (?) świat

Kilkunastoletnia dziewczyna odbiera najlepsze możliwe, jak na warunki klasztorne, wykształcenie. Po matce odziedziczyła zamiłowanie do ziołolecznictwa i chęć pomocy chorym. Kiedy nadchodzi czas, aby opuścić klasztorne mury i udać się w świat, Magdalena słyszy od swojej matki następująca słowa: „Pokaż tam wszystkim, ile jesteś warta. Nie po to cię dźwigałam w brzuchu aż do klasztoru, żebyś zbierała zioła w ogródku. Masz być nadzwyczajna” (s. 204).

Życie w wielkim mieście nie jest jednak łatwe. Dziewczyna trafia na bardzo wiele przeszkód i trudności, ale dzięki pomocy swojego opiekuna radzi sobie coraz lepiej, aż do pewnego tragicznego wydarzenia, które skłania Magdę do przemyśleń na temat powrotu do klasztoru i powołania do życia w zamknięciu…

Farmacja jest kobietą

W dzisiejszym świecie farmacji zdecydowanie dominują kobiety, przynajmniej jeśli chodzi o pracę w aptece. Kilkadziesiąt lat temu sytuacja wyglądała zupełnie inaczej, a w czasach, w których rozgrywa się akcja powieści Lucyny Olejniczak, było to właściwie nie do pomyślenia. Magister Antonina Leśniewska, uznawana za pierwszą polską farmaceutkę, urodziła się w 1866 roku, a w 1901, po ukończeniu studiów, w Petersburgu założyła pierwszą aptekę, w której pracowały wyłącznie kobiety. Natomiast pierwszy wydział farmaceutyczny na ziemiach polskich został utworzony dopiero w 1926 roku! Aptekarstwo, jak i cały medyczny świat, należało wcześniej do mężczyzn. Potrzeba było ogromnej determinacji i wytrwałości, by chociaż trochę przybliżyć się do tego zamkniętego kręgu.

Takie właśnie cechy posiada bez wątpienia bohaterka powieści Olejniczak. Konsekwentnie pracuje na to, aby zrewolucjonizować przyszłość i spełnić marzenie o posiadaniu własnej apteki. Droga do tego celu jest jednak niezwykle trudna i wyboista. Pomagając doktorowi Bernatowi w opiece nad chorymi, Magdalena uczy się cierpliwości i zdobywa cenne doświadczenie.

To dopiero początek

Apteka pod Złotym Moździerzem. Obca to pierwszy tom prequelu sagi „Kobiety z ulicy Grodzkiej”, który czyta się lekko i z przyjemnością. Opisana historia, a właściwie według zapowiedzi jej pierwsza część, jest interesująca, choć dość mocno przewidywalna. Czytelnik ma okazję poznać odległy świat sprzed niemal dwóch wieków. Nie chcąc zdradzać zbyt wielu szczegółów, muszę przyznać, że czuję mały niedosyt – tytułowej apteki jest w tej książce zdecydowanie za mało. Z nadzieją na więcej czekam więc na drugi tom. Powieść natomiast polecam miłośnikom dobrej literatury obyczajowej i podróży w czasie.

Redakcja: Sylwia Kłoda
Korekta: Anna Kurek