„Opowieści o nadziei” – H. Morris

Najnowsza książka Heather Morris, autorki Tatuażysty z Auschwitz i Podróży Cilki, przedstawia nie tylko kulisy powstawania tych dwóch cieszących się ogromną popularnością powieści, ale opowiada też o samej autorce. Kim jest? W jakich okolicznościach spotyka Lalego Sokołowa? Jak wygląda praca nad powieścią, która podbije serca czytelników? 

Tätowierer

Na wstępie od razu powiem, że nie czytałam do tej pory żadnej z powieści Heather Morris. Oczywiście słyszałam o nich, ale nigdy po nie nie sięgnęłam. Zdecydowanie wolę literaturę faktu i ostrożnie podchodzę do wszelkich prób beletryzowania historii. Z góry założyłam więc, że głośne książki Morris nie są dla mnie. Po lekturze Opowieści o nadziei zmieniam jednak zdanie. Co mnie przekonało? Oprócz tego, że bardzo chcę poznać pełną historię Lalego, kilka zdań Morris:

Niemniej postanowiłam, że opowiadając o losach Lalego i Gity, uwzględnię tylko te wątki, które znajdują potwierdzenie w innych świadectwach, zwłaszcza gdy będą dotyczyć osób trzecich. Taką zasadę sama sobie wyznaczyłam. Pisałam utwór fabularny, jednak biorąc pod uwagę jego tematykę, czułam, że musi być umocowany w faktach, a jeśli nie mogłam zweryfikować danego fragmentu na podstawie innej relacji, to go pomijałam (s. 82-83).

Autorka w swojej najnowszej książce opowiada o tym, jak dochodzi do ich pierwszego spotkania, jak stopniowo rodzi się między nimi coraz większa więź i zaufanie. Dzieli się z nami uczuciami, które towarzyszą jej podczas odkrywania jego niesamowitej historii. Odsłania nam swój warsztat pisarski i radzi, jak słuchać drugiego człowieka, dać mu bezpieczną przestrzeń do podzielenia się swoimi przeżyciami, nawet tymi najbardziej tragicznymi.

Mamy okazję poznać Sokołowa, który od razu wzbudza ogromną sympatię czytelnika, ma niesamowite poczucie humoru i wzruszająco opowiada o miłości swojego życia, Gicie, którą spotyka w obozie koncentracyjnym. Kto by przypuszczał, że w piekle na ziemi można się zakochać?

Słuchać, aby usłyszeć

Opowieści o nadziei są też zbiorem refleksji autorki o słuchaniu. Udziela konkretnych wskazówek, jak słuchać seniorów i seniorek, dzieci i siebie. Dotyka również tematu kosztów, które są związane z aktywnym, zaangażowanym słuchaniem o tragicznych przeżyciach. Jak Heather Morris radzi sobie z ciężarem historii Lalego i innych Ocalałych? Jeśli jesteście ciekawi, koniecznie sięgnijcie po książkę.

Autorka jest matką i babcią. Pięknie opowiada o słuchaniu dzieci, dzieląc się z nami historiami z własnego dzieciństwa i ostrzegając rodziców: „Jeśli nie będziesz słuchać o drobnych sprawach, kiedy są małe, nie powiedzą ci o tych wielkich, kiedy będą duże, ponieważ dla nich wszystkie sprawy zawsze były wielkie” (s. 169). Jak już jesteśmy przy temacie dzieci, to warto podkreślić, że Tatuażysta z Auschwitz ma również wersję dla młodych czytelników, ale niestety jeszcze nie po polsku. Z dużą nadzieją czekam na tę publikację i na pewno ją przeczytam.

Najbardziej zaciekawiła mnie część dotycząca Lalego Sokołowa. Niezwykle mocno zapadła mi w pamięci jego opowieść o likwidacji obozu romskiego, którą rozpoczyna tak: „Ociągam się z zakończeniem mojej historii o Cyganach. Nie chcę jej kończyć, to zbyt bolesne. W kronikach historycznych ich los podsumowuje się jednym zdaniem – ja będę potrzebował jeszcze kilku” (s. 81). Lale dzieli się swoimi przeżyciami, doświadczeniami i przypomina o tym, co jest najważniejsze w naszym życiu: o miłości. To niesamowite, że spotyka ją w Auschwitz-Birkenau i od pierwszego spojrzenia w przerażone oczy młodziutkiej Gity wie, że to kobieta jego życia.

Kilka słów na koniec

Opowieści o nadziei to ciekawa, zmuszająca do refleksji lektura. Heather Morris dotyka w niej wielu wątków. Opowiada między innymi o trwającej pandemii, ociepleniu klimatu, syndromie winy ocalałego, własnym dzieciństwie, rodzicielstwie i pisaniu. Znajdziemy tu też wiele ciekawostek dotyczących tworzenia Podróży Cilki oraz dowiemy się o nowej powieści Morris, która ukaże się jesienią tego roku. Co więcej, będzie nawet okazja przeczytać jej fragment 🙂 Książkę czyta się szybko, ja już po kilku stronach wiedziałam, że to warta uwagi pozycja. Publikacja jest pięknie wydana, a w środku znajduje się list od autorki w dwóch wersjach językowych: angielskiej i polskiej. Praktyczne wskazówki są zebrane w formie dodatków do rozdziałów i trochę przerywają płynną narrację prowadzoną wcześniej. Mam pełną świadomość, że niektórym czytelnikom te dodatki się nie spodobają i uznają je za zbędne. Mi trochę przeszkadzają, bo zaburzają chwilę wcześniej snutą opowieść, a niektóre rady są zbyt drobiazgowe lub oczywiste. Na końcu Heather Morris podaje listę dalszych lektur dla chętnych, wśród których znajdują się pozycje między innymi o traumie czy rozwoju osobistym. Część z nich już czytałam i mogę się tylko podpisać pod rekomendacją autorki.

Opowieści o nadziei  zachęciły mnie, by sięgnąć po Tatuażystę z Auschwitz. Zyskałam więc kolejną inspirację czytelniczą, z czego bardzo się cieszę. Jej główny bohater niestety nie doczekał się jej publikacji. Zmarł 31 października 2006 roku, kilka dni po swoich dziewięćdziesiątych urodzinach. Na szczęście zdążył przekazać swoją historię Morris, a ona ofiarowała ją światu. Jeśli czytaliście Tatuażystę z Auschwitz i Podróż Cilki, to myślę, że z dużą ciekawością przeczytacie Opowieści o nadziei. Musicie mieć jednak świadomość, że to nie jest już powieść, ta pozycja odsłania kulisy powstawania wcześniejszych książek Morris i w dużej mierze opowiada o niej samej. Jeśli to nie dla Was i wolicie powieści, to poczekajcie do jesieni 2021 roku. Wtedy premierę będą miały Trzy siostry. A jeśli jesteście w grupie osób, które nie miały jeszcze w rękach żadnej książki Heather Morris, to myślę, że również będzie to dla Was ciekawa podróż i z dużym prawdopodobieństwem zachęta do nadrobienia pewnych czytelniczych zaległości 😉

Redakcja: Anna Kurek
Korekta: Sylwia Kłoda