XX wiek to wiek wojen, choć i wcześniej nie były ani rzadsze, ani częstsze. W poprzednim stuleciu zyskały jednak nowy wymiar – relację z walki będącą nie tylko wspomnieniem weterana snutym przy kominku, ale pisaną przez literatów dla szerokiego grona czytelników. Polskie próby gatunku, niejednokrotnie mistrzowskie, omawia Andrzej Kaliszewski.